การเสริมโภชนาการสำหรับผู้ป่วยเอดส์ที่มีอาการคลื่นไส้และอาเจียน

ถ้าผู้ป่วยที่มีอาการคลื่นไส้และอาเจียนเป็นเวลานานๆ อาจทำให้ร่างกายสูญเสีย body cell mass เกิดภาวะไม่สมดุลของเกลือแร่ หรือมีอาการขาดน้ำ ผู้ป่วยบางรายอาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนเพยงครั้งคราว ซึ่งเป็นผลจากยาที่ใช้รักษาอยู่ ดังนั้นการพิจารณาเสริมโภชนาการให้ผู้ป่วย จึงต้องดูที่สาเหตุและระยะเวลาที่มีอาการคลื่นไส้อาเจียน รวมทั้งผลของยาที่ใช้รักษาอยู่

ข้อแนะนำ

ควรจัดอาหารที่ย่อยง่ายและหลีกเลี่ยงอาหารมัน มีไขมันสูง มีกลิ่นแรง รสจัด ตอนเช้าควรเป็นอาหารแห้ง ขนมปังกรอบ  ขนมปังปิ้งหรือนึ่ง หรือเสริมขนมปัง ขนมขบเคี้ยว  ระหว่างมื้ออาหาร อาจให้ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มที่เป็นด่าง  หรือน้ำผลไม้ระหว่างมื้ออาหารได้  แต่ไม่ควรให้ดื่มน้ำหรือน้ำซุปในขณะรับประทานอาหาร ควรจัดอาหารให้ผู้ป่วยมื้อละน้อยๆ  แต่รับประทานบ่อย ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้กระเพาะอาหารว่าง ถ้าจำเป็นต้องให้ยาที่ทำให้คลื่นไส้อาเจียน  ควรให้ผู้ป่วยรับประทานยาก้อนมื้ออาหาร ไม่ควรให้อาหารที่มีรสหวานมาก เพราะจะยิ่งทำให้คลื่นไส้ กลิ่นอาหารบางชนิดอาจทำให้คลื่นไส้ได้ ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการเตรียมอาหารใกล้เวลารับประทานอาหาร ถ้ามีอาการคลื่นไส้อาเจียนอยู่นานเกิน 2 สัปดาห์และน้ำหนักตัวลดลงมากกว่า 10 % อาจเสริมโภชนาการผ่านทางสายให้อาหาร โดยให้อาหารที่มีพลังงานสูงและโปรตีนมากพอ และถ้าอาการยังไม่ดีขึ้นอาจพิจารณาให้อาหารทางหลอดเลือดดำต่อไป

การเสริมโภชนาการสำหรับผู้ป่วยเอดส์ที่มีอาการอิ่มเร็ว

เนื่องจากระบบทางเดินอาหารของผู้ป่วยบางรายถูกเชื้อเอดส์ทำลาย ทำให้ผู้ป่วยอิ่มง่าย หรืออาจเกิดจากมีลมในท้อง การยืดระยะเวลารับประทานอาหารออกไป มะเร็งในต่อมน้ำเหลือง หรืออาจเกี่ยวกับปัญหาอื่นทำให้รับประทานอาหารได้ไม่มาก

ข้อแนะนำ

เสิร์ฟอาหารทีละน้อยๆ แต่บ่อยครั้ง ควรเป็นอาหารที่เตรียมง่าย เสริมอาหารที่มีพลังงานสูงในช่วงแรกของมื้ออาหาร ปรับปรุงท่านั่งให้ตัวตรงขณะรับประทานอาหาร ลดการล้มตัวลงนอนหลังมื้ออาหาร ถ้าจำเป็นต้องให้ยาที่ทำให้คลื่นไส้อาเจียน ควรให้ผู้ป่วยรับประทานยาก่อนมื้ออาหาร หลีกเลี่ยงอาหารหรือของเหลวที่มีพลังงานต่ำก่อนมื้ออาหาร  เพื่อป้องกันการอิ่มเร็ว จัดให้มีตารางการรับประทานอาหารที่แน่นอน  เพื่อให้กระเพาะอาหารทำงานสม่ำเสมอ กระตุ้นให้มีการออกกำลังกาย  เพื่อช่วยย่อยอาหารและช่วยกระตุ้นการเจริญอาหาร หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง  เพราะอาจทำให้อิ่มเร็ว  เนื่องจากต้องใช้เวลาในการย่อย ควรรับประทานอาหารในตอนเช้า  จะทำให้รับประทานได้มากขึ้น  เนื่องจากกระเพาะอาหารยังว่างอยู่  แต่ผู้ป่วยที่ปกติไม่รับประทานอาหารเช้า  ค่อย ๆ เพิ่มปริมาณอาหารมื้อเช้า  จนกว่าจะรับประทานอาหารได้มากขึ้น